ورزش شامگاهی

      نماز که تمام شد راه افتادیم. سه چهار نفر می شدیم. هر نفر کیسه ای در دست یاعلی می گفت و از در مسجد خارج می شد. با نم بارانی که بعد از ظهر آمده بود فضای زیبا و دلچسبی ایجاد شده بود. این وقت از شب، احساس می کردم بر بال ملایک سوار شده ام. غرور خاصی داشتم. به بقیه ی دوستان نگاه کردم، همین حس را در قیافه آنها هم دیدم.

گزارش شده بود مسن است و چند نفر نان خور دارد و دخترهای دم بخت، ولی هنوز برای تامین مخارج زندگیش مجبور است کار کند. گفته بودند با آنکه کمرش زیر بار مخارج زندگی خم شده است ولی دستش را پیش هر کس و ناکسی دراز نمی کند.

همین ها باعث شد حاج آقا که بانی کمک به نیازمندان محله است، اسمش را در لیست ثبت کند و حالا گروه اجرایی، که ما باشیم، با افتخار کیسه هایی از مایحتاج اولیه را زیر بغل گرفته، در مسیر خانه ی کریم آقا بودیم. خانه ای کلنگی که به گفته ی خودش ارث پدری است.

از کوچه پس کوچه های محله گذشتیم. خانه هایی که انگار تا حالا آنها را ندیده بودیم. انگاری در کوچه پس کوچه های خرمشهر ویرانه از جنگ، قدم می زدیم. خانه ی کریم آقا هم یکی از آنها. با توشه اندکی که با خودمان برده بودیم خجالت می کشیدم جلو بروم اما چاره ای نبود هماهنگ شده بود. زنگ خانه را زدیم. در باز شد و وارد خانه شدیم. دختر خانمی بیست و چند ساله خوش آمدی گفت و به سرعت از زیر بار سنگین نگاهمان دور شد.

پرده ای رنگ و رو رفته فضای داخل حیاط را از چشم نامحرمان می پوشاند. پشت پرده، حیاطی به بزرگی یک اتاق خواب با دیوارهای کاهگلی فروریخته قرار داشت. حیاط با چراغ کم نوری روشن شده بود. پاشویه ی گوشه ی حیاط پر از لباس های چرک بود و گوشه ی دیگر، لوازمات منزل. مثلاً توالت و آشپزخانه، که آنقدر کوچک بودند که یک نابلد، شاید با بو کشیدن می توانست آنها را از هم تشخیص بدهد. دو اتاق نقلی کنار هم، با درهای بسته تمام زیربنای این خانه بود و ما مردد که به کدام اتاق وارد بشویم.

کریم آقا به استقبالمان آمد. پیرمردی قد خمیده، که حتی در نور کم حیاط هم می شد چین و چروک های صورتش را دید. وقتی با او دست دادم از لطافت دستان خودم خجالت کشیدم. هر چند قدش خمیده بود اما ظاهرش نشان می داد که زمانی نه چندان دور، جوانی برومند و رشید بوده است.

یاالله گویان وارد اتاق سمت راست شدیم. به گفته ی کریم آقا اتاق مهمان. با ورود به اتاق مهمان و در نگاه اول تشت بزرگی که وسط اتاق روی قالی رنگ و رو رفته ای گذاشته شده بود توجه همه را به خودش جلب کرد. تشت بزرگ پلاستیکی که چند قسمت پاره شده ی آنرا با سیم فلزی دوخته بودند.

آهسته که کریم آقا متوجه نشود بیخ گوش آقا مجید گفتم:

- بهشون خبر ندادین داریم میاییم خونه شون؟

آخر برایم سوال بود که این تشت بزرگ وسط اتاق پذیرایی چه حکمتی می تواند داشته باشد الا ولنگاری زن خانه!

- چرا، خودم به کریم آقا گفته بودم امشب مزاحمشون میشیم. 

- شنیدم کریم آقا سه تا دختر دم بخت هم داره، درسته؟

- دم بخت که چه عرض کنم، چند سال هم از بختشون گذشته.

سرم را به نشانه ی تاسف تکان دادم و چون حرفی برای گفتن نداشتم با نگاه به اطراف اتاق، خودم را مشغول کردم. اتاق مهمان، هیچ تزیینی نداشت الا آن تشت بزرگ وسط اتاق که وجودش برای من عذاب آور بود و کسی حاضر به برداشتن آن نبود. تقویمی دیواری و کثیف که منظره ی زیبای تابستانه آن، نشان از قدیمی بودن تقویم داشت. یکی از شیشه های اتاق را که خدا میداند چند وقت است که شکسته، با پلاستیک پوشانده بودند. روشنایی اتاق شاید برای یک مهمانی شام عاشقانه کافی بود اما برای مطالعه، حتماً نیاز به نور بیشتری بود. از زیر در اتاق سوراخ بزرگی به حیاط راه داشت. سوراخی در حد و قواره ی یک موش بزرگ. یک گِرزِه. سوراخی که با یک مشت سیمان به راحتی پر می شد ولی حالا با مشتی پارچه آنرا پوشانده بودند.

داشتم فکر می کردم دختران آقا کریم شاید در حال سبزی پاک کردن بودند که ما وارد شدیم و آنها فرصت مرتب کردن اتاق را نداشتند.

شاید نگاه های معنی دار من به این تشت کهنه ی پلاستیکیِ وصله دارِ قرمز رنگِ وسط اتاق، باعث شد که کریم آقا سر حرف را با این جمله باز کند:

- این تشت هم برا ما شده داستانی.

- داستان؟

- بله داستان. اگه این تشت نبود زندگیمون بر آب بود.

چکه ای آب درون تشت افتاد و تلاپی صدا کرد.

- عرض نکردم.

آقا کریم در تایید حرف های خود با دست پینه بسته اش سقف اتاق را نشان داد و از خجالت سرش را به زیر انداخت.

از صدای رعد و برق می شد فهمید بارش باران دوباره شروع شده است. بارانی تندتر از باران عصرانه. چکه های بعدی که درون تشت افتادند سرم را بالا بردم و دنبال شکافی گشتم که احتمالاً با یک مشت گچ و سیمان پر می شود و به خودم قول دادم که فردا با یک کیسه گچ و سیمان آنرا درست کنم اما وقتی سقف را دیدم باورم نشد که آسمان ابری را از توی آن شکاف می توان دید. شکافی به بزرگی تشتی وسط اتاق مهمان.

آقا کریم می گفت:

چند وقته که سقف ریزش کرده، وقتی که بارون تند میشه آنقدر از سقف آب میریزه که فرصت نمی کنیم تشت آب رو خالی کنیم برا همینم قالی و زیراندازها رو جمع می کنیم و با جارو آب رو از سوراخ زیر در می ریزیم توی حیاط. اون سوراخ زیر در، کار خودمه. بعضی وقتا اونم جواب نمیده، اونوقت دیگه خدا باید به دادمون برسه که آب به اتاق بغلی نره. آخه دار و ندارمون اونجاست.

با تعجب به حفره ی سقف نگاه می کردم.  

- راستش بارون اگه برا همه رحمته برا ما بدبختی و عذابه. خصوصا شبایی که تا صبح، انگار ملایکه ی خدا شبکاری دارن. خسته و کوفته میام کپه ی مرگمو بذارم، آسمون خدا نمی ذاره.

- کریم آقا چرا درستش نمی کنی؟

- خدا خیرت بده جوون، انگار از خرج و مخارج بنایی خبر نداری؟ می دونی چقدر خرجش میشه؟ از کجا بیارم؟ فکرشو کردیم تشت تشت آبو خالی کنیم به صرفه تره. تازه به بچه هام گفتم اینم خودش یه ورزشه. اسمشو گذاشتیم ورزش شامگاهی...

آقا کریم با گفتن این جمله لبخند تلخی زد و نگاهی به سبدهایی که کنار دیوار اتاق چیده بودیم کرد و دوباره آرام و خجالت زده سرش را پایین انداخت و انگشتان دستش را به هم گره زد و به فکر فرو رفت. بعد خیلی آهسته، طوری که شاید بچه هایش نفهمند گفت:

- روزگار بدی شده، دیگه روزی بیست هزار تومنم کفاف یه زندگی رو نمیده

و من به سقف کوتاه آرزوهای این پیرمرد قد خمیده، نگاه کردم و یاد دوستی افتادم که با ولع می گفت:

- هفته قبل با خانمم یه شام خوردیم صد هزار تومن. عجب شامی.

یاد دوستی افتادم که فقط هزینه آژانس و سیگارش از حقوق یک ماه من بیشتر می شد.

و یاد آدم هایی افتادم که با شکم های پر از غذاهای چرب، شب و روز بر سجاده، برای فقرا دعا می کنند:

اَللهُّمَ اَغنِ کُّلَ فَـقـیـــر

اَللهُّمَ اَشبِع کُّلَ جائِع